Sygnały ostrzegawcze mogące świadczyć o tym, że dziecko może mieć kontakt z narkotykami, alkoholem
  • Nagłe obniżenie się ocen szkolnych
  • Spóźnienia i wagary
  • Nagłe zmiany nastroju (duża aktywność i lub zmęczenie), izolowanie się, apatia albo wybuchy złości q Mniejsza aktywność w życiu rodziny
  • Nagła zmiana znajomych, szczególnie trzeba zwrócić uwagę na starszych znajomych
  • Spadek zainteresowania szkołą, sportem, dotychczas ulubionymi zajęciami
  • Szybkie wydawanie pieniędzy, posiadanie pieniędzy z niewiadomych źródeł
  • Pożyczanie lub kradzież pieniędzy
  • Obserwowanie niekorzystnych zmian w zdrowiu i kondycji, np. spadek wagi, omdlenia
  • Kłamanie, wykręty, wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów
  • Niewytłumaczalne spóźnienia, ciche powroty do domu, przebywanie nocą poza domem bez uprzedzenia
  • Tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne
  • Używanie niezrozumiałych słów podczas rozmów ze znajomymi
  • Posiadanie specyficznych przedmiotów (fajek, bibułek, woreczków, kawałków folii aluminiowej) q Nagłe zainteresowanie hodowlą roślin
  • Zmiany w wyglądzie: zaniedbany, niechlujny, nagła zmiana upodobań
  • Zapach alkoholu, papierosów, chemikaliów
  • Zaczerwienione, przekrwione oczy, łzawienie, zwężone lub rozszerzone źrenice, katar, zaczerwienienie wokół nosa

Część z tych zachowań po prostu występuje w wieku dorastania i nie jest powodem do niepokoju. Jednakże należy zwrócić uwagę, jeśli kilka z nich zaczyna występować równocześnie.

Co zrobić, kiedy już wiesz, że dziecko używa środków alkoholu, narkotyków, dopalaczy?

  • Działaj! Nie licz na to, że problem sam się rozwiąże.
  • Porozmawiaj z nią/nim wtedy, kiedy jest trzeźwa/trzeźwy. Słuchaj tego, co ma do powiedzenia.
  • Nie oskarżaj, że jest alkoholikiem, narkomanem.
  • Wyraź swoje uczucia, powiedz, że kochasz swoje dziecko, że się martwisz, niepokoisz, a nawet boisz o jego zdrowie, bezpieczeństwo.
  • Określ swoje oczekiwania dotyczące picia alkoholu, palenia papierosów, zażywania narkotyków przez twoje dziecko.
  • Ustalcie zasady postępowania i jasne następstwa ich łamania.
  • Ustalcie, w jaki sposób rodzice będą sprawdzać, czy ustalenia są przestrzegane.
  • Zastanów się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki czy też alkohol, czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie, z twoim zachowaniem – jeśli tak, pomyśl jak to zmienić.

Bądź gotowy na odrzucenie i rozdrażnienie, a nawet złość, na zaprzeczanie problemom, przekręcanie faktów, na oskarżenia i obwinianie ciebie o kłopot, jaki ma dziecko. Warto korzystać z pomocy specjalistów choćby po to, by poszerzyć swoją wiedzę o problemie i skuteczniej sobie z nim rodzić. Dobre efekty daje też spotykanie osób w podobnej sytuacji trudnej. Uzyskiwane od nich wsparcie i pomysły są bardzo cenne.

 

Gdzie szukać pomocy? Najważniejsze numery telefonów.

800 060 800 – Bezpłatna, całodobowa infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego. Pod tym numerem telefonu możemy uzyskać informacje na temat negatywnych skutków zażywania dopalaczy oraz o możliwościach leczenia. Infolinia jest także przeznaczona dla rodziców, którzy mają wątpliwości czy ich dzieci zażywają dopalacze. Na infolinię GIS można przekazywać także informacje, które mogą ułatwić służbom dotarcie do osób handlujących tymi nielegalnymi substancjami.

116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży. Służy on młodzieży i dzieciom potrzebującym wsparcia, opieki i ochrony. Zapewnia dzwoniącym możliwość wyrażania trosk, rozmawiania o sprawach dla nich ważnych oraz kontaktu w trudnych sytuacjach. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia jest dostępna codziennie w godzinach 12:00 – 20:00, pomoc online dostępna na www.116111.pl/napisz.

800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci. To bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności wynikające z problemów i zachowań ryzykownych takich jak: agresja i przemoc w szkole, cyberprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystywanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, uzależnienia, depresja, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia dostępna od poniedziałku do piątku w godzinach 12:00 – 18:00, pomoc online dostępna pod adresem pomoc@800100100.pl.

800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Osoby poszukujące pomocy oraz informacji na temat dopalaczy mogą korzystać także z telefonu zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Numer przeznaczony jest zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, którzy chcą zgłosić problemy dzieci. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 20.00. Po godzinie 20.00 oraz w dni wolne od pracy, każdy może przedstawić problem i zostawić numer kontaktowy. Pracownik telefonu zaufania oddzwoni następnego dnia.

112 – Jednolity numer alarmowy obowiązujący na terenie całej Unii Europejskiej.

800 120 148 – Anonimowa policyjna linia specjalna czynny całą dobę (połączenie bezpłatne)

 (22) 844 44 70 – Telefon Zaufania dla Rodzin z Problemem Uzależnienia; tel. czynny w dni powszednie w godzinach 10.00–20.00, w soboty w godz. 10.00–15.00

Wykaz adresów i telefonów zaufania jest także dostępny na stronach wielu lokalnych instytucji pomocowych, np. ośrodków pomocy społecznej

UZALEŻNIENIE OD INTERNETU

Na co dzień obserwuje się u młodych ludzi intensywne korzystania z komputera, tabletu i/lub smartfonu oraz przebywania przy ich pomocy w Internecie, a w szczególności niekontrolowane dążenie do odwiedzania portali społecznościowych. Może to prowadzić do poważnych konsekwencji fizycznych, psychologicznych i społecznych.

Jak rozpoznać uzależnienie od Internetu?

  • młodej osobie potrzeba coraz więcej czasu spędzanego w Internecie, żeby uzyskać satysfakcję.
  • objawy odstawienia występujące już kilka dni po ograniczeniu lub zaprzestaniu korzystania z Internetu, np. pobudzenie psychoruchowe, drżenie; lęk; nieustanne myślenie, co dzieje się w sieci, na profilu społecznościowym.
  • osoba korzysta z Internetu żeby złagodzić objawy odstawienia lub ich uniknąć.
  • do Internetu osoba wchodzi częściej i pozostaje dłużej niż miała w planie.
  • dużą ilość czasu spędza się na działaniach związanych z Internetem, na przykład wypróbowywaniu nowych aplikacji, nowych portali, przeszukiwaniu ofert dostawców.
  • z powodu korzystania z Internetu rezygnuje się z ważnych zajęć społecznych, nauki, rozrywki i rekreacji.
  • ryzykuje się utratę znaczących związków i relacji, zajęć, nauki, treningów, możliwości rozwoju z powodu intensywnego korzystania z Internetu. Kiedy wystąpią min. trzy z tych objawów można uznać, że funkcjonowanie obserwowanej osoby spełnia kryteria uzależnienia.

Dodatkowymi cechami tego rodzaju uzależnienia są:

  • uczucie niepokoju lub drażliwość przy próbach ograniczenia bądź wstrzymania dostępu do sieci,
  • korzystanie z Internetu, jako sposób uciekania od problemów albo środek łagodzący takie uczucia i wrażenia jak brak nadziei, poczucie winy, lęk i przygnębienie,
  • okłamywanie członków rodziny i przyjaciół, żeby ukryć, do jakiego stopnia dana osoba jest pochłonięta przez wirtualny świat,
  • uzależniona osoba wciąż na nowo wraca do korzystania z Internetu, niezależnie od wysokich kosztów, jakie ponosi.

Konsekwencje nadmiernego korzystania z komputera oraz Internetu.

  • zanik więzi rodzinnych i możliwości oddziaływań wychowawczych ze strony rodziców.
  • samotność w realnym świecie wynikająca z ograniczenia bezpośredniego kontaktu z rówieśnikami, a tym samym osłabienia więzi społecznych.
  • stopniowo postępująca izolacja emocjonalna oraz trudności w rozpoznawaniu emocji oraz potrzeb innych podczas bezpośredniego kontaktu.
  • narażenie na negatywne na szkodliwe treści dostępne w sieci (przemoc, pornografia).
  • negatywny wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną.
  • zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych.
  • zubożenie języka poprzez stosowanie skrótów i slangu używanego w sieci.
  • trudności w nawiązywaniu kontaktów w rzeczywistości, lęk społeczny.
  • ograniczenie zainteresowań do treści związanych z siecią.

 

Cechy charakterystyczne dla osób uzależnionych od portali społecznościowych:

  • tendencja do odkładania obowiązków na później
  • brak wyczucia, ile faktycznie czasu przebywa się w portalach społecznościowych
  • obniżone poczucie własnej wartości oraz poczucie niedekwatności społecznej
  • zwiększone ryzyko depresji
  • zagrożenia zaburzeniami rozwoju fizycznego i wzrostu.

Oczywiście, korzyści wynikające z korzystania z sieci są ogromne. Problem pojawia się w momencie, kiedy przymus przebywania w Internecie zakłóca zdolność do normalnego funkcjonowania. Człowiek uzależniony traci zainteresowanie normalnym życiem, codzienne obowiązki schodzą na dalszy plan. Ale zamiast wyrywać smartfony dzieciom z rąk, lepiej sprawić, żeby w świecie realnym było ciekawiej.

 

 

Współczesne zagrożenia

Współczesne zagrożenia. Jak chronić dzieci przed zachowaniami ryzykownymi.

W życiu wszyscy spotykamy się z różnymi zagrożeniami. Szczególnie narażona są na nie dzieci i młodzież. Młody człowiek jest zagubiony w dzisiejszym świecie przesyconym techniką i informacją, z której trudno w jasny sposób odróżnić dobro od zła, prawdę od fałszu. Zagrożeń nie da się wyeliminować, ale można i trzeba je ograniczać. Nie można też przypatrywać im się obojętnie, gdyż coraz więcej dzieci zostaje nieświadomie wciągniętych w stan niebezpieczeństwa, który dotkliwie może zmienić ich życie, a skutki mogą być nieodwracalne. 

Istotnym problemem zagrażającym dzieciom jest problem picia alkoholu. Grupa młodzieży popisując się piciem alkoholu traktuje to w formie zabawy i luzu.  Dane dla Polski mówią, że ponad 50% uczniów szkół podstawowych próbuje alkoholu. Kumple namawiają, wstyd odmówić. Jedni potrafią zrezygnować, inni nie. Bardziej narażeni według psychologów są ci, którzy często w domach obserwują spożywanie alkoholu i jest to dla nich zjawiskiem „normalnym”. Według lekarzy młody organizm uzależnia się znacznie szybciej niż dorosły. Dlatego niezwykle istotne jest niedopuszczenie do powstania tej choroby. Alkohol wprowadzony do młodego organizmu powoduje zahamowanie wzrostu, osłabienie pamięci, zaburzenia w pracy serca, uszkodzenia wątroby, zaburzenia w logicznym myśleniu. Stąd się biorą bójki, kradzieże,  inne akty wandalizmu.

Kolejnym problemem są narkotyki i coraz głośniejszy i dotkliwszy w skutkach problem kontaktu z dopalaczami. Najczęstszą przyczyną próbowania narkotyków/dopalaczy jest ciekawość, moda, identyfikacja z idolami, bunt, negacja i przekora wobec świata dorosłych, niepowodzenia oraz pośrednio presja grupy. Częstsze ich używanie prowadzące do uzależnienia wynika z konfliktów rodzinnych, nudy i braku zainteresowań, zbyt dużych wymagań i wygórowanej ambicji rodziców wobec dzieci oraz chęci wzmacniania poziomu przyjemności. Sprzyja temu dostępność i łatwość pozyskiwania narkotyku/ dopalaczy. Nawet jego jednorazowe zażycie stanowi poważne niebezpieczeństwo dla zdrowia, czy również życia. Wśród konsekwencji spożywania substancji psychoaktywnych o działaniu narkotycznym wymienia się m.in.: osłabienie pamięci, zaburzenia w pracy serca, uszkodzenie wątroby, zaburzenia w logicznym myśleniu, zaburzenia psychiczne od euforii do apatii, agresję. 

Kolejnym problemem jest nikotyna. Badania przeprowadzone przez Państwowy Zakład Higieny wskazują, że pierwsze próby palenia tytoniu podejmują chłopcy już w wieku ok. 7 – 8 roku życia oraz dziewczęta w wieku ok. 12 – 13 lat życia. Większość przyczyn palenia jest podobna do przyczyn picia alkoholu. Największą rolę w przypadku młodzieży odgrywa chęć podkreślenia dorosłości, zaimponowania kolegom lub naśladowanie swoich idoli. Słabsza część młodzieży rozpoczyna palenie z braku umiejętności odmówienia lub z obawy przed odrzuceniem przez grupę. Skutkiem palenia tytoniu najczęściej jest uzależnienie od nikotyny poprzez silną potrzebę doznawania przyjemności, co powoduje trudności w ilościowym kontrolowaniu oraz stałe używanie papierosów, pomimo grożących szkodliwych następstw, takich jak: zawał serca, nadciśnienie tętnicze, rak płuc i dróg oddechowych, rozedma płuc, nieżyt oskrzeli, zwiększona podatność na infekcje i inne. Choć tradycyjne papierosy i tytoń odchodzą do lamusa, prawdziwą plagą w ostatnich latach stały się e-papierosy. Wielu rodziców popełnia błąd i daje się nabrać na zapewnienia pociech, że elektroniczny papieros to jedynie nieszkodliwa zabawka. Często zdarza się, że sami kupują im urządzenie i zapas liquidów. Gadżet robi furorę wśród młodzieży, a specjaliści uważają go za jedno z największych zagrożeń dla współczesnej młodzieży. Coraz więcej nastolatków sięga po e-papierosy i nawet się z tym nie kryją. W przeciwieństwie do ich pierwowzoru urządzenie nie pozostawia wyczuwalnego zapachu, a uczniowie są w stanie korzystać z niego nawet w czasie lekcji, jeśli tylko ukryją się np. w toalecie. Niestety, nie są to nieszkodliwe zabawki. Olejki, którymi uzupełnia się urządzenie zawierają nikotynę i działają silnie uzależniająco. Nawet jeśli jesteśmy czujni i wiemy, jakie zagrożenie niesie za sobą ten przyrząd, możemy łatwo go przeoczyć. Brak charakterystycznego zapachu i wygląd przypominający pen drive lub długopis, sprawiają, że e-papieros bardzo łatwo ukryć.

 

Zapobieganie i ograniczanie możliwości kontaktu z substancjami uzależniającymi:  

– być dla dziecka wzorem do naśladowania, autorytetem;

– podtrzymywać dobre relacje w rodzinie;

– uczyć dziecko sztuki odmawiania;

– często rozmawiać z dzieckiem, a zwłaszcza o jego problemach, emocjach;

– udzielać dziecku wsparcia i porady, szczególnie w sytuacjach trudnych;

– troszczyć się o to, by dziecko miało silny, stabilny system wartości oraz wiedzę i świadomość tego,

  że używki szkodzą;

– zaspokajać potrzebę miłości, akceptacji, bezpieczeństwa;

– tworzyć pozytywny obraz dziecka, wzmacniać jego samoocenę, podkreślać zalety;

– poznawać przyjaciół, znajomych dziecka;

– być dobrym słuchaczem i przyjacielem dziecka.

Technologiczna pułapka

Telefon komórkowy i stały dostęp do internetu – bez tego większość młodzieży, a także coraz częściej dzieci nie wyobraża sobie życia. Początek formularzaGranice między światem online a offline łatwo zatracić. Dzieciom i młodzieży szczególnie, bo coraz większa ich grupa staje się ofiarami FOMO, czyli uzależnienia od bycia online. W sieci kontaktują się ze znajomymi, oglądają filmy, grają w gry, dyskutują na grupach, przesiadują na portalach społecznościowych i obserwują swoich idoli. Tam też szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania, kontaktują się z rówieśnikami, szukają rozrywek. Niestety, często do samego uzależnienia od nowych technologii, dochodzą inne problemy. Generalnie dzieci nie potrafią ocenić, jakie niebezpieczeństwo niesie za sobą stały dostęp do sieci. Często nie potrafią same wyznaczać czasu korzystania z niej. Nie potrafią osądzić, co im szkodzi i przewidzieć konsekwencji swoich pochopnych działań w sieci. Bywa, że nie wiedzą, czym grozi publiczne udostępnianie swoich zdjęć czy prywatnych danych, podawanie się za kogoś innego, hejtowanie. 

Wśród nastolatków chcących zyskać akceptację i uznanie rówieśników, popularność zdobywa tzw.seksting, czyli wysyłanie nagich lub półnagich zdjęć do innych. W efekcie coraz częściej, tego typu fotografie, wyciekają poza okręg zainteresowanych i są powodem wielu kłopotów, które mogą mieć wpływ na przyszłość dziecka.                                                                                              
  Ze stałym dostępem do internetu i technologii wiąże się inne poważne zagrożenie. Coraz młodsze dzieci sięgają po treści pornograficzne, ponieważ znajdują się one na wyciągnięcie ręki, są za darmo i nierzadko zainteresowanie nimi rozbudzają ich rówieśnicy. Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy z niebezpieczeństwa, inni je bagatelizują, nie wiedząc w jaki sposób rozmawiać z pociechami. Konsekwencje oglądania pornografii przez dzieci i młodzieży są poważne i trwale mogą zaburzyć ich prawidłowy rozwój. 

Wskazówki bezpieczeństwa:

  1. Należy sporządzić domowy regulamin korzystania z Internetu i w nim określić rodzaj witryn, których dzieci nie mogą przeglądać, godziny, w jakich mogą korzystać z Internetu oraz zasady komunikacji internetowej. Wyposażyć komputer w narzędzia do filtrowania zawartości Internetu (np. funkcja kontroli rodzicielskiej w usłudze MSN, które będą uzupełniać, nadzór rodzicielski.)
  2. Bez pozwolenia rodziców nigdy dzieci nie powinny ujawniać jakichkolwiek informacji w osobistych  wiadomościach, e-mail, wiadomościach błyskawicznych, formularzach rejestracyjnych, profilach osobistych.
  3. Zachęcać dzieci do mówienia o tym, co wzbudza w nich niepokój lub poczucie zagrożenia. Dowiedzieć się więcej o sposobach postępowania np. z internetowymi dręczycielami. Przedstawić zagrożenia związane z pornografią w Internecie.
  4. Należy zapoznać się z witrynami, które dzieci często odwiedzają. Upewnić się, że nie odwiedzają witryn z obraźliwymi treściami i nie wysyłają informacji osobistych lub swoich zdjęć.
  5. Uczmy dzieci i młodzież odpowiedzialnego, etycznego zachowania w Internecie. Dzieci nie powinny używać Internetu do rozsiewania plotek, tyranizowania lub grożenia innym.
Skip to content